Sanal gerçeklik ya da Virtual Reality (VR), özel araçlarla kullanıcının algılamasını değiştirerek belirli bir deneyim yaşıyormuş gibi hissetmelerini sağlamayı amaçlayan herhangi bir sistem için kullanılan addır. Başka bir deyişle, VR sanal, yazılım tabanlı bir dünyada var olan bir gerçek yanılsamasıdır.
Kullanıcı, bir VR sistemine bağlandığında çevresinde dolaşmak için başını 360 derecelik hareketlerle hareket ettirebilir.
Bazı VR ortamları, kullanıcıların sanki sanal nesnelerle etkileşim kuracakmış gibi hissetmelerini sağlayan taşınabilir araçlar ve özel zeminler kullanır.
Birkaç farklı VR sistemi türü vardır; Bazıları mevcut akıllı telefonunuzu veya bilgisayarınızı kullanır, ancak diğerlerinin çalışması için bir oyun konsoluna bağlanması gerekir. Kullanıcı, kendisini doğrudan cihaza bağlayan ve kafaya takılan bir ekran giyerek film izleyebilir, video oyunları oynayabilir, fantezi dünyalarını veya gerçek hayattaki mekanları keşfedebilir, yüksek riskli sporlar yaşayabilir, uçakta uçmayı öğrenebilir veya ameliyat gerçekleştirebilir.
Not: Artırılmış gerçeklik (AR), büyük bir farkla bir sanal gerçeklik biçimidir: VR gibi tüm deneyimi sanallaştırmak yerine, gerçek öğelerin üstüne sanal öğeler yerleştirilir.
VR Nasıl Çalışır?
Sanal gerçekliğin amacı, bir deneyim simüle etmek ve “varoluş hissi” yaratmaktır. Bunu yapmak görme, ses, dokunma veya diğer duyuları taklit edebilecek herhangi bir sayıda araç kullanılmasını gerektirir.
Sanal ortamı taklit etmek için kullanılan birincil donanım bir ekrandır.
Bu, stratejik olarak yerleştirilmiş monitörlerin veya normal bir televizyonun kullanılması yoluyla gerçekleştirilebilir. Ancak genellikle her iki gözü de kapsayan ve kafaya takılan bir ekran aracılığıyla gerçekleştirilir. Böylece VR sistemi üzerinden beslenen şey haricinde tüm görme engellenir.
Fiziksel odada bulunan diğer dikkat dağıtıcıların hepsi engellendiğinden, kullanıcı oyuna ya da filmin içine dalmış hissedebilir. Kullanıcı yukarı ya da aşağı baktığında, VR yazılımının sunduğu gökyüzünü ya da yeryüzünü görür.
Çoğu VR başlığının, gerçek dünyada deneyimlediğimiz gibi surround ses sağlayan yerleşik kulaklıklar bulunur. Örneğin, sanal gerçeklik sahnesinde bir ses soldan geldiğinde, kullanıcı sesi sol kulaklıktan duyar.
VR yazılımına bağlı olan özel nesne veya eldivenler de, haptik geribildirim oluşturmak için kullanılabilir. Böylece kullanıcı sanal gerçeklik dünyasında eline bir şey aldığında, gerçek dünyada da eline bir şey almış gibi hissedebilir.
Çoğunlukla video oyunları için tasarlanmış olan bazı VR sistemleri, yürümeyi veya koşmayı simüle eden bir koşu bandı içerebilir. Kullanıcı gerçek dünyada daha hızlı koştuğunda, avatarı (sanal dünyadaki karakter) sanal dünyadaki hızıyla eşleşebilir. Kullanıcı hareket etmeyi bıraktığında, oyundaki karakter de hareket etmeyi durduracaktır.
Tam teşekküllü bir VR sistemi, gerçek hayata çok benzer bir senaryo oluşturmak için yukarıdaki araçların tümünü içerebilir.
Örneğin, akıllı telefonlar bir ekran, ses desteği ve hareket algılayıcılara sahip olduklarından, el VR araçları ve arttırılmış gerçeklik sistemleri oluşturmak için kullanılabiliyorlar.
Sanal Gerçeklik Uygulamaları
Her ne kadar VR genellikle yalnızca kapsamlı oyun deneyimleri üretmenin veya sanal bir sinema salonunda pasif bir şekilde oturmanın bir yolu olarak görülse de, aslında pek çok VR uygulaması vardır.
Sanal gerçeklik uygulamalarının kullanıldığı bazı alanlar şöyledir:
- Oyun
- Teknoloji
- Eğitim ve Öğretim
- Pazarlama
- Mühendislik ve Tasarım
Bir mimar veya mühendis bir köprü, gökdelen, ev, araç vb. tasarlarken, sanal gerçeklik, nesneyi ters çevirmesine, herhangi bir kusuru görmek için yakınlaştırmasına, her ayrıntısını tam 360 derece görünümde incelemesine ve belki de gerçek yaşam fiziği uygulamasına olanak tanır.
Diğer “Nedir?” yazılarımızı da okuyabilirsiniz: